Waterdoorlatende verharding in de tuin

Waterdoorlatende verharding is bestrating waarbij (regen)water door het oppervlak heen in de grond kan infiltreren. Er zijn verschillende manieren om waterdoorlatende bestrating te creëren. Dat kan bijvoorbeeld door het gebruik van poreus materiaal, maar ook door de manier waarop de bestrating wordt geplaatst. In dit artikelen bekijken we waarom doorsijpeling in de tuin belangrijk is en wat voor soorten waterdoorlatende verhardingen er bestaan.

Waarom is waterinfiltratie belangrijk?

In de afgelopen decennia is de hoeveelheid verharding in het straatbeeld en onze tuinen exponentieel toegenomen. Doordat we steeds minder tijd hebben om de tuin te onderhouden, kiezen we voor bestrating in plaats van gras of beplanting. Hier kleeft een groot nadeel aan: regenwater kan steeds moeilijker wegzakken in de ondergrond. Dit heeft grote gevolgen. Doordat het hemelwater niet in de grond kan infiltreren, stroomt het op veel plekken rechtstreeks het riool in. Bij hevige regenbuien kan het rioolstelsel dit niet aan, waardoor straten en tuinen overstromen.

Een ander probleem is dat het grondwaterpeil zakt. Grondwater wordt onder andere gebruikt voor drinkwater en de landbouw. Een lage grondwaterstand kan in droge perioden zorgen voor schaarste, waardoor er niet voldoende water is om bijvoorbeeld landbouwgronden te beregenen.

Opvang regenwater

De overheid probeert het gebruik van verharding in de tuin daarom te beperken. Afhankelijk van waar u woont, mag slechts een bepaald aantal vierkante meters in de tuin bestraat zijn. Met meer groen in plaats van bestrating heeft regenwater immers meer gelegenheid om in de grond opgenomen te worden. Een andere oplossing is waterdoorlatende verharding.

Met waterdoorlatende bestrating geniet u nog steeds de voordelen van verharding in de tuin, maar regenwater kan wegzakken in de ondergrond. Daarmee voorkomt u overstromingen en blijft het grondwaterpeil op niveau. Het regenwater komt ten goede aan de beplanting in uw tuin, waardoor die er groener en stralender uit zal zien. In droge perioden hoeft u de tuin bovendien minder te sproeien, wat u veel kostbaar leidingwater bespaart.

Welke verharding is waterdoorlatend?

Waterdoorlatende verhardingen bestaan bijvoorbeeld uit halfverharding als grind of dolomiet waar water doorheen kan sijpelen, maar ook uit poreuze tegels of gesteenten. Daarnaast kan een waterdoorlatend terras gecreëerd worden door voegen tussen de tegels open te laten of infiltratieroosters te plaatsen.

Grind of steenslag

Grind, steenslag en andere waterdoorlatende materialen als dolomiet zijn stijlvolle oplossingen in zowel klassieke als moderne tuinen. Doordat een terras of oprit van grind of steenslag bestaat uit los materiaal, kan regenwater er makkelijk doorheen zakken. Hierdoor blijven er geen plassen staan en komt het water ten goede aan de natuur. Bovendien is grind zeer onderhoudsvriendelijk.

Waterdoorlatende klinkers

Er bestaan ook speciale waterdoorlatende klinkers. Dit zijn bijvoorbeeld klinkers van nieuw materiaal zoals speciaal poreus beton. Regenwater zakt door de tegels heen weg in de ondergrond. Hierdoor komt uw terras nooit blank te staan bij hevige regenval.

Terras met brede voegen

Een andere optie is het gebruik van traditionele verharding zoals gebakken klinkers, kasseien of straatstenen, maar met open voegen. Overtollig water kan door de open ruimte tussen de klinkers in de bodem infiltreren. Door het gebruik van fijn grind tussen de tegels voorkomt u dat er onkruid in de voegen gaat groeien

Infiltratieput

Infiltratieputten bestaan uit buizen die verticaal de grond in geplaatst worden en een buffer van grind of draineerzand. De put wordt afgesloten met een mooi rooster. Door een afloop in het terras of de oprit wordt het regenwater naar de put geleid, waar het in de buffer wordt opgeslagen en langzaam in de grond verdwijnt.

Grasbetontegels

Grasbetontegels of grasdallen zijn half open tegels waar gras tussen groeit. Deze betonnen of kunststof grastegels worden veel gebruikt, bijvoorbeeld voor een ecologische oprit. Grasbetontegels hebben als voordeel dat ze door de open structuur makkelijk water doorlaten, terwijl ze wel veel draagkracht hebben.

Stapstenen

Een geschikt alternatief voor een gesloten tuinpad is een pad dat bestaat uit stapstenen. Door stapstenen in het gazon te plaatsen, kan regenwater nog steeds uitstekend infiltreren, zonder dat u zelf door het gras hoeft te lopen.

Ondergrond waterdoorlatende klinkers

Een cruciaal onderdeel van waterdoorlatende verhardingen is de ondergrond. Een terras of oprit heeft een stevige en stabiele ondergrond nodig, maar het is wel belangrijk dat het water daar doorheen kan zakken. Een betonplaat onder uw terras is dus geen optie.

Een geschikte ondergrond voor waterdoorlatende verharding is bijvoorbeeld stabilisé. Dit is een waterdoorlatende ondergrond die bestaat uit zand met een beetje cement. Andere geschikte ondergronden bestaan bijvoorbeeld uit geëgaliseerd zand of gemalen steenpuin.

Kunstgras als alternatief

Een alternatief voor waterdoorlatende verharding is kunstgras. Een kunstgras gazon heeft dezelfde voordelen als bestrating (het vergt nauwelijks onderhoud, is sterk en slijtvast en wordt niet modderig), maar oogt lekker fris en groen in uw tuin.

Kunstgras is door piepkleine gaatjes in de backing perfect waterdoorlatend. Er blijven (met de juiste ondergrond) geen plassen staan en het regenwater sijpelt via de onderlaag geleidelijk weg in de bodem. Hedendaagse kunstgrassen zijn nauwelijks van echt gras te onderscheiden.

Waterdoorlatende verharding rond het zwembad

Heeft u een zwembad in de tuin (of droomt u daarvan)? Ook dan is waterdoorlatende verharding erg belangrijk. U wilt immers niet dat er voortdurend plassen blijven staan op uw terras. Het gebruik van poreuze klinkers, open voegen of een infiltratiesysteem is bijvoorbeeld erg geschikt als u een zwembad naast uw terras heeft.

Kunstgras is een uitstekende oplossing voor een gazon rond het zwembad. In tegenstelling tot echt gras wordt kunstgras nooit modderig, u loopt het gazon niet stuk en u heeft geen last van drijvende grassprieten in uw zwembad.

Hoeveel mag ik verharden?

Het is niet zomaar toegestaan om uw tuin volledig te verharden. Verhardingen verhinderen volgens de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening essentiële ecosysteemfuncties en het gebruik ervan is daarom aan banden gelegd door middel van een vergunningsplicht. Wie een terras of oprit aan wil leggen, moet in principe een vergunning aanvragen. Er geldt echter een uitzondering voor tuinpaden naar de voordeur (max. 1,5 meter breed) en opritten naar de garage (max. 3 meter breed).

Tevens is er een vergunningsvrijstelling van 80 vierkante meter voor niet-overdekte constructies zoals zwembaden, tuinpaden, terrassen, zonnepanelen en gemetste barbecues. Alles bij elkaar mogen deze constructies dus niet meer dan 80 vierkante meter in beslag nemen. Wie een groter deel van de tuin wil verharden, moet hiervoor een vergunning aanvragen. Ook kunnen gemeenten en gewesten de vrijstellingen intrekken of aanpassen. Als u een terras of oprit aan wil leggen is het daarom verstandig te informeren bij uw gemeente.

Vergunning waterdoorlatende verharding

De vergunningsplicht voor verharde constructies is in het leven geroepen om de waterdoorsijpeling te waarborgen. Sommige mensen gaan er daarom ten onrechte vanuit dat de vergunningsplicht niet geldt voor waterdoorlatende verhardingen. Dit is helaas niet het geval.

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen waterdoorlatende en reguliere verharding. Houdt er dus rekening mee dat u mogelijk een vergunning aan moet vragen als u een waterdoorlatend terras of oprit in uw voor- of achtertuin wilt.

Ook waterdoorlatende bestrating in uw tuin?

Heeft u interesse in waterdoorlatende bestrating in uw tuin? Gert Kwanten ontwerpt en realiseert als tuinarchitect en tuinaannemer de mooiste tuinen in Vlaanderen. We kunnen uw tuinproject van ontwerp tot aanleg in eigen beheer voor u verzorgen.

Ook voor een tuin met waterdoorlatende verharding kunt u bij ons terecht. Maak een afspraak om vrijblijvend de mogelijkheden te bespreken.